HACCP và ISO 22000 là hai tiêu chuẩn được áp dụng phổ biến trong quản lý an toàn thực phẩm. Các doanh nghiệp bắt buộc phải lựa chọn một trong hai tiêu chuẩn nói trên. Việc tuân thủ những tiêu chuẩn này nhằm mang lại lợi ích tối ưu nhất cho doanh nghiệp. Vậy HACCP là gì? So sánh ISO 22000 và HACCP có điểm gì tương đồng và khác biệt? Hãy theo chân Caodangytehanoi trong bài viết dưới đây để hiểu tường tận nhất.

HACCP là gì?

HACCP là viết tắt của tên tiếng Anh Hazard Analysis and Critical Control Points. Nghĩa là  phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn. Tiêu chuẩn này được đặt ra và phát triển vào những năm 1960. Người sáng lập là một nhóm các nhà khoa học, kĩ sư từ Pillsbury. Áp dụng tiêu chuẩn HACCP vào sản xuất với mong muốn thực phẩm đạt chuẩn, “không có khuyết tật”. HACCP được ban hành vào cuối những năm 80 từ Ủy ban cố vấn Quốc gia Hoa Kỳ. Vào năm 1992, tiêu chuẩn này được sửa đổi lần đầu tiên. Sau đó được công bố là tiêu chuẩn quốc tế HACCP đầu tiên.

Về sau tiêu chuẩn HACCP được ngành thực phẩm, các cơ quan quản lý, công ty giải pháp phòng sạch tổng thể áp dụng. Mục đích là để ngăn ngừa, kiểm soát các mối nguy tiềm ẩn. Hạn chế tối đa nguy cơ gây mất an toàn thực phẩm trong sản xuất.

ISO 22000 là gì?

Cùng với HACCP, ISO 22000 là tiêu chuẩn được ban hành vào năm 2005. ISO 22000 là hệ thống quản lý an toàn thực phẩm quốc tế được xây dựng trên nền tảng HACCP. Đến năm 2018 ISO 22000 được cập nhật phiên bản mới nhất. Tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên sự đóng góp của 187 quốc gia thế giới. ISO 22000 được chấp nhận, có giá trị trên toàn cầu. Mục đích hướng đến là đảm bảo cung cấp thực phẩm an toàn, chất lượng đến tay người tiêu dùng.

Sự tương đồng giữa ISO 22000 và HACCP

Tương đồng trong mục đích

ISO 22000 và HACCP được xây dựng với mục đích giúp cho các tổ chức, doanh nghiệp thực phẩm. Giúp họ kiểm soát một cách toàn diện những mối nguy hại có thể xảy ra trong quá trình sản xuất. từ khâu nuôi trồng, thu hoạch cho đến khâu chế biến, vận chuyển và tiêu thụ. Đảm bảo cung cấp thực phẩm an toàn, chất lượng đến tay người tiêu dùng.

Tương đồng về đối tượng áp dụng

Cả tiêu chuẩn ISO 22000 và HACCP đều được áp dụng cho mọi tổ chức, doanh nghiệp thực phẩm. Từ  sản xuất, kinh doanh thực phẩm đến các tổ chức xuất nhập khẩu thực phẩm.

Tương đồng về nguyên tắc áp dụng

Doanh nghiệp áp dụng ISO 22000 hay HACCP cũng đều dựa trên 7 nguyên tắc được đặt ra. Đó là nguyên tắc do Ủy ban Codex quy định về kiểm soát nguy hại trong quá trình sản xuất.

Tương đồng về phương pháp thực hiện

Các doanh nghiệp khi đã áp dụng 2 tiêu chuẩn này đều cần thực hiện các chương trình tiên quyết. Bao gồm cả GMP và SSOP, ngoài ra còn phải xây một hệ thống kiểm soát toàn diện. Đi từ quá trình và thủ tục kiểm soát cho đến hệ thống các văn bản hỗ trợ.

So sánh về sự khác biệt

Tuy có nhiều điểm tương đồng nói trên, nhưng giữa ISO 22000 và HACCP cũng có điểm riêng. Dưới đây là những khác biệt cơ bản nhất:

Khác biệt về nội dung

Tiêu chuẩn HACCP có nội dung gồm các điều kiện tiên quyết, các chương trình tiên quyết, HACCP. Tiêu chuẩn ISO 22000 có nội dung rộng hơn HACCP. Gồm điều kiện tiên quyết, các chương trình tiên quyết, HACCP cùng một số yêu cầu của hệ thống quản lý. Chẳng hạn như yêu cầu về nhận diện bối cảnh, quản lý rủi ro, cam kết lãnh đạo…vv. ISO 22000 được xây dựng theo cấu trúc bậc cao. Giúp các tổ chức, doanh nghiệp dễ tiếp cận và dễ tích hợp nếu quản lý nhiều hệ thống khác nhau. Vừa giúp tiết kiệm nhân lực, tiết kiệm chi phí đáng kể.

Khác biệt về nguồn gốc

HACCP tiêu chuẩn được sáng lập là một nhóm các nhà khoa học, kĩ sư từ công ty Pillsbury. Còn ISO 22000 lại được phát triển bởi tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế. Vì thế tiêu chuẩn này có hiệu lực trên toàn thế giới.

Khác biệt về mục đích hướng đến

HACCP chỉ tập trung vào vấn đề liên quan đến mối nguy về an toàn thực phẩm là chủ yếu. Trong khi tiêu chuẩn ISO 22000 lại tập trung vào phân tích, quản lý mọi yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất thực phẩm an toàn từ cấp độ phòng sạch đến từng thiết bị sử dụng trong phòng sạch.

Khác biệt về cách tiếp cận

Tiêu chuẩn HACCP có cách tiếp cận dựa vào mối nguy về an toàn thực phẩm. Còn ISO 22000 lại có cách tiếp cận dựa vào quá trình, chu trình PDCA.

Khác biệt về phạm vi hoạt động

ISO 22000 áp dụng đối với những tổ chức hoạt động trong chuỗi thực phẩm trực tiếp hoặc gián tiếp. Gồm cả những ngành phụ trợ khác như các dịch vụ sản xuất thiết bị, vệ sinh…

HACCP áp dụng đối với tổ chức nằm trong chuỗi thực phẩm. Bắt đầu từ khâu ban đầu cho đến người tiêu dùng cuối cùng. HACCP phù hợp nhất dành cho những doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Khác biệt về sức ảnh hưởng

Tiêu chuẩn HACCP được ưa chuộng rộng rãi tại các nước như Mỹ, Châu Âu. Trong khi ISO 22000 tại được áp dụng phổ biến ở khu vực Châu Á.

ISO 22000 hay HACCP – doanh nghiệp nên áp dụng?

ISO 22000 và HACCP đều là những chuẩn mực trong quản lý an toàn thực phẩm. Cho dù doanh nghiệp lựa chọn tiêu chuẩn nào cũng đều hướng đến mục đích chung. Đó là đảm bảo được chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm. Giúp khách hàng tin tưởng hơn những sản phẩm mà doanh nghiệp đưa ra. Nếu nhìn tổng quát thì các chuyên gia đánh giá ISO 22000 quản lý một cách toàn diện hơn. Nhưng HACCP cũng có những mặt ưu việt hơn ISO 22000.

Vì thế khi lựa chọn tiêu chuẩn nào thì bạn cần hướng đến phạm vi hoạt động của doanh nghiệp mình. Cân nhắc đến quy mô của tổ chức, nếu có thiết kế phòng sạch ISO thì ISO 22000 đáp ứng được nhiều yêu cầu về quản lý hơn. Đặc biệt là xem xét đến khách hàng mà doanh nghiệp hướng đến để có chiến lược hợp lý.

Quy trình của tiêu chuẩn HACCP

• Bước 1: Lập nhóm HACCP
• Bước 2: Tiến hành mô tả sản phẩm
• Bước 3: Xác định được mục đích sử dụng
• Bước 4: Thiết lập sơ đồ dây chuyền sản xuất.
• Bước 5: Thẩm định sơ đồ
• Bước 6: Liệt kê, phân tích mối nguy hại tiềm ẩn, xem xét các biện pháp để kiểm soát
• Bước 7: Xác định các CCP – điểm kiểm soát tới hạn
• Bước 8: Thiết lập cho CCP giới hạn tới hạn
• Bước 9: Thiết lập giám sát cho mỗi CCP
• Bước 10: Thiết lập một số hành động khắc phục
• Bước 11: Thiết lập các quy trình kiểm tra
• Bước 12: Thiết lập các hệ thống lưu giữ tài liệu, hồ sơ

Khi đã áp dụng HACCP có nhất thiết chuyển sang ISO 22000?

Cho đến thời điểm hiện tại, áp dụng tiêu chuẩn HACCP vẫn rất tốt. Doanh nghiệp không cần thiết phải đổi sang ISO 22000. Nhưng nếu trong tương lai có thay đổi về các quy định bắt buộc thì doanh nghiệp cũng cần chuyển đổi. Vì xu hướng hiện nay thường khách hàng, đối tác ưu tiên lựa chọn ISO 22000 hơn HACCP.

Giữa ISO 22000 và HACCP, lý do doanh nghiệp chọn tiêu chuẩn ISO 22000 là vì nó quản lý toàn diện hơn, bao quát hơn. ISO 22000 không đơn thuần chỉ tập trung vào quản lý quá trình sản xuất thực phẩm như HACCP. Tiêu chuẩn này còn hướng đến quản lý hệ thống khác nhằm tối ưu hiệu quả vận hành. Từ đó kiểm soát hệ thống toàn diện và tốt nhất.